Chính sách đổi mới quản lý lao động và tiền lương trong các Công ty TNHH MTV quản lý khai thác công trình thủy lợi

Thực hiện quy định của Bộ luật Lao động sửa đổi năm 2012 có hiệu lực từ 1/5/2013, Chính Phủ đã ban hành chính sách đổi mới quản lý lao động và tiền lương trong các Công ty TNHHMTV do Nhà nước làm chủ sở hữu. Trong đó, các Công ty TNHHMTV Quản lý khai thác CTTL (Công ty Thủy lợi) theo hướng tiếp cận cơ chế thị trường, giao quyền tự chủ cho các Công ty trong việc tự xây dựng thang bảng lương và mức lương trả cho người lao động trong đơn vị mình (chuyển từ thang bảng lương theo NĐ 205 sang thang bảng lương mới do Công ty tự xây dựng). Tuy nhiên, sau 1 năm thực hiện  đến nay trên phạm vi toàn quốc chưa có Công ty Thủy lợi nào triển khai thực hiện được do một số vướng mắc khi triển khai. Bài viết này phân tích một số khó khăn trong thực hiện chính sách đổi mới về quản lý lao động và tiền lương trong các Công ty thủy lợi hiện nay và đề xuất một số giải pháp nhằm tháo gỡ các khó khăn đó.

1. ĐẶT VẤN ĐỀ

Chính sách về lao động và tiền lương là một bộ phận quan trọng trong hệ thống chính sách quản lý kinh tế xã hội của đất nước. Chính sách này liên quan trực tiếp đến lợi ích của đông đảo người lao động trong xã hội và được Nhà nước thống nhất quản lý. Đối với người lao động là cán bộ, công chức, viên chức, Nhà nước trực tiếp quản lý tiền lương (theo các chỉ tiêu cụ thể về đối tượng hưởng lương, bậc lương, phụ cấp và tiền lương tối thiểu). Nhà nước cũng thực hiện một cơ chế kiểm soát trong thực hiện chính sách và chế độ tiền lương, trên cơ sở luật pháp về tiền lương, các hợp đồng lao động và thuế thu nhập. Đối với người lao động không phải là cán bộ công nhân viên chức, Nhà nước cũng thực hiện quản lý và kiểm soát tiền lương trên cơ sở luật pháp về lao động và tiền lương hiện hành.

Theo số liệu thống kê, hiện nay chi phí tiền lương cho người lao động chiếm khoảng từ 40% đến 50% tổng chi phí quản lý vận hành cung cấp dịch vụ tưới tiêu trong các Công ty Thủy lợi, cá biệt có nơi chi phí tiền lương chiếm từ 70% đến 80%. Trước khi Quốc Hội ban hành Bộ luật Lao động sửa đổi năm 2012 (Bộ luật Lao động năm 2012), thì việc quản lý tiền lương, chính sách về tiền lương trong các đơn vị sự nghiệp và các Công ty Nhà nước được thực hiện theo Nghị định 204/2004/NĐ-CP và Nghị định 205/2004/NĐ-CP trong đó quy định chi tiết thang bảng lương cho người lao động trong các đơn vị sự nghiệp công lập và các Công ty Nhà nước, trong đó chính sách tiền lương đối với người lao động trong các Công ty Thủy lợi thực hiện thống nhất trên phạm vi toàn quốc theo Nghị định 205/2004/NĐ-CP. Khi Bộ luật Lao động năm 2012 được Quốc hội khoá XIII thông qua và bắt đầu có hiệu lực từ 1/5/2013, Chính phủ đã ban hành các Nghị định số 49/2013/NĐ-CP ngày 14/05/2013 Quy định chi tiết thi hành một số điều của Bộ luật Lao động về tiền lương; Nghị định số 50/2013/NĐ-CP ngày 14/5/2013 Quy định quản lý lao động, tiền lương và tiền thưởng đối với người lao động làm việc trong công ty TNHHMTV do Nhà nước làm chủ sở hữu; Nghị định số 51/2013/NĐ-CP ngày 14/5/2013 Quy định chế độ tiền lương, thù lao, tiền thưởng đối với thành viên Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty, Kiểm soát viên, tổng giám đốc hoặc giám đốc, Phó tổng giám đốc hoặc Phó giám đốc, Kế toán trưởng trong công ty TNHHMTV do Nhà nước làm chủ sở hữu. Các chính sách mới trên của Nhà nước về quản lý lao động và tiền lương trong các Công ty TNHHMTV do Nhà nước làm chủ sở hữu nói chung và các Công ty Thủy lợi nói riêng đổi mới theo hướng tiếp cận cơ chế thị trường, giao quyền tự chủ cho các Công ty trong việc tự xây dựng thang bảng lương và mức lương trả cho người lao động trong đơn vị mình (chuyển từ thang bảng lương theo NĐ 205 sang thang bảng lương mới do Công ty tự xây dựng). Tuy nhiên, sau 1 năm thực hiện chính sách mới về quản lý lao động và tiền lương đến nay trên phạm vi toàn quốc chưa có công ty Thủy lợi nào triển khai thực hiện được. Bài viết này phân tích một số khó khăn trong thực hiện chính sách đổi mới về quản lý lao động và tiền lương trong các Công ty Thủy lợi hiện nay và đề xuất một số giải pháp nhằm tháo gỡ các khó khăn đó ở các phần sau.

2. HIỆN TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH TIỀN LƯƠNG TRONG CÁC CÔNG TY THỦY LỢI

3. CHÍNH SÁCH ĐỔI MỚI QUẢN LÝ LAO ĐỘNG VÀ TIỀN LƯƠNG TRONG CÁC CÔNG TY TNHHMTV VÀ MỘT SỐ KHÓ KHĂN KHI TRIỂN KHAI THỰC HIỆN TẠI CÁC CÔNG TY THỦY LỢI

3.1 Chính sách đổi mới trong quản lý lao động và tiền lương

3.2. Một số khó khăn khi thực hiện chính sách đổi mới trong quản lý lao động, tiền lương tại các Công ty Thủy lợi

4. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1]. Nghị định số 130/2013/NĐ-CP ngày 16/10/2013 của Chính phủ Về sản xuất và cung ứng sản phẩm dịch vụ công ích;

[2]. Nghị định số 49/2013/NĐ-CP ngày 14/05/2013 của Chính phủ Quy định chi tiết thi hành một số điều của Bộ luật Lao động về tiền lương;

[3]. Nghị định số 50/2013/NĐ-CP ngày 14/5/2013 của Chính phủ Quy định quản lý lao động, tiền lương và tiền thưởng đối với người lao động làm việc trong công ty TNHHMTV do Nhà nước làm chủ sở hữu;

[4]. Nghị định số 51/2013/NĐ-CP ngày 14/5/2013 của Chính phủ Quy định chế độ tiền lương, thù lao, tiền thưởng đối với thành viên Hội đồng thành viên hoặc chủ tịch công ty, Kiểm soát viên, tổng giám đốc hoặc giám đốc, Phó tổng giám đốc hoặc phó giám đốc, Kế toán trưởng trong công ty TNHHMTV do Nhà nước làm chủ sở hữu;

[5]. Thông tư số 18/2013/TT-BLDTBXH ngày 09/09/2013 của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội hướng dẫn thực hiện quản lý lao động, tiền lương và tiền thưởng đối với người lao động trong các Công ty TNHHMTV do Nhà nước làm chủ sở hữu;

[6]. Thông tư số 19/2013/TT-BLDTBXH ngày 09/09/2013 của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội hướng dẫn thực hiện chế độ tiền lương, thù lao, tiền thưởng đối với thành viên Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch Công ty, Kiểm soát viên, Tổng giám đốc hoặc Giám đốc, Phó tổng giám đốc hoặc Phó giám đốc, Kế toán trưởng trong Công ty TNHHMTV do Nhà nước làm chủ sở hữu.

Xem bài báo tại đây: Chính sách đổi mới quản lý lao động và tiền lương trong các Công ty TNHH MTV quản lý khai thác công trình thủy lợi

Tác giả: ThS. Giang Như Chăm, ThS. Nguyễn Tuấn Anh
Viện Kinh tế và Quản lý Thủy lợi

TẠP CHÍ KH&CN THỦY LỢI