, 05/10/2024
MỤC LỤC
Trang Lời nói đầu 3 Mở đầu 5 Chương 1. Tình hình quản lý, khai thác và sử dụng nguồn nước trên hệ thống sông Hồng về mùa kiệt 11 1. Giới thiệu chung 15 2. Tính toán nhu cầu dùng nước 35 3. Tình hình giao thông 50 4. Tình hình diễn biến lòng dẫn sông Hồng 56 5. Tình hình quản lý vận hành, khai thác các công trình thủy điện, thủy lợi trên hệ thống sông Hồng 58 5.1. Giới thiệu chung 58 5.2. Các công trình hồ chứa phục vụ cho thủy điện 59 6. Các nguyên nhân gây cạn kiệt dòng chảy sông Hồng 98 6.1. Ảnh hưởng của sự điều tiết các công trình hồ chứa thượng nguồn ngoài lãnh thổ Việt Nam 98 6.2. Ảnh hưởng của sự vận hành các hồ thủy điện thượng nguồn của Việt Nam chưa đúng như nhiệm vụ thiết kế đề ra 98 6.3. Ảnh hưởng của điều kiện thời tiết, gây cạn kiệt nguồn nước 100 6.4. Ảnh hưởng của sự hạ thâp đáy sông do hiện tượng xói nước trong và có thể phần nào do khai thác cát tự do 101 6.5. Ảnh hưởng của thảm phủ thực vật suy giảm mạnh 104 6.6. Nhu cầu dùng nước tăng và sự phối hợp giữa các ngành dùng nước chưa chặt chẽ 105 6.7. Kết luận về nguyên nhân gây cạn kiệt ở sông Hồng 105 7. Các giải pháp khắc phục hiện tượng cạn kiệt mùa khô ở sông Hồng 106 7.1. Giải pháp xả nước ba đợt (xả nước cấp bách) 107 7.2. Giải pháp các nhà máy thủy điện xả nước theo yêu cầu kết hợp xây dựng các trạm bơm cũ để lấy nước cho các hệ thống thủy nông 107 7.3 Giải pháp các nhà máy thủy điện cấp nước theo yêu cầu, kết hợp với công trình điều tiết mực nước trên sông Hồng 108 7.4. Kết luận về giải pháp 108 Chương 2. Đề xuất xây dựng các bậc thang công trình điều tiết mực nước trên hệ thống sông Hồng 110 1. Phân vùng và lựa chọn vị trí vùng tuyến cho toàn hệ thống sông Hồng 110 1.1. Đặc điểm chung của hệ thống sông Hồng 110 1.2. Phân vùng và lựa chọn vị trí các vùng tuyến công trình điều tiết 110 1.3. Phân vùng điều tiết và các bậc thang công trình trong hệ thống 112 2. Xác định vị trí tuyến và phân tích hiệu quả khai thác đối với các hệ thống thủy lợi qua đoạn Hà Nội 118 2.1. Đặt vấn đề 118 2.2. Xác định vị trí xây dựng công trình điều tiết cho đoạn qua Hà Nội 119 2.3. Đánh giá sơ bộ về hiệu quả khai thác nguồn nước của các hệ thống công trình thủy lợi sau khi xây dựng công trình điều tiết 122 Chương 3. Một số giải pháp xây dựng công trình ngăn sông trong nước và trên thế giới 127 1. Các công trình ngăn sông 127 2. Các công trình âu thuyền 153 2.1. Nguyên lý làm việc và cấu tạo chung của âu thuyền 153 2.2. Yêu cầu khi bố trí các bộ phận của âu thuyền 156 2.3. Phân loại âu thuyền 156 2.4. Các loại cửa van dùng trong âu thuyền 163 3. Một số phân tích đánh giá chung 167 Chương 4. Đề xuất các giải pháp công trình điều tiết nước mùa khô trên sông Hồng 169 1. Đặt vấn đề 169 1.1. Tầm quan trọng của công trình điều tiết nước mùa khô trên sông Hồng 169 1.2. Đặc điểm của công trình điều tiết nước mùa khô trên sông Hồng 169 2. Công trình điều tiết phải đảm bảo tuyệt đối an toàn cho tháo lũ chính vụ 170 3. Những mục tiêu, nhiệm vụ đối với công trình điều tiết trên sông HỒng 171 4. Tác dụng của công trình điều tiết sông Hồng đoạn qua Hà Nội 171 5. Những thông số chính của công trình điều tiết trên sông Hồng 171 5.1. Xác định vị trí tuyến công trình 172 5.2. Xác định chiều rộng tràn nước 173 5.3. Xác định chiều rộng khoang cống 174 5.4. Xác định cao trình ngưỡng cống 175 5.5. Xác định cao trình đỉnh đập tràn 175 5.6. Cao trình đỉnh trụ pin 176 6. Đập điều tiết thời vụ trên sông Hồng 176 6.1. Đập xà lan di động với cửa van điều tiết 177 6.2. Đập điều tiết thời vụ cửa van phao chữ nhân 210 7. Đập điều tiết cố định ở sông Hồng 214 7.1. Đặt vấn đề 214 7.2. Đập xà lan cố định lắp cửa van điều tiết 214 7.3. Đập trụ đỡ với các loại cửa van lớn 220 7.4. Ứng dụng đập trụ phao để xây dựng đập điều tiết trên sông Hồng 260 8. Kết luận 264 8.1. Đập thời vụ, tháo lắp hàng năm 264 8.2. Đập điều tiết cố định 265 Chương 5. Giải pháp kết cấu âu thuyền trong công trình điều tiết 266 1. Đặt vấn đề 266 2. Các hạng mục chính của âu thuyền 266 3. Đề xuất các giải pháp kết cấu âu thuyền 267 3.1. Đặt vấn đề 267 3.2. Âu thuyền có tường và bản đáy liền khối 268 3.3. Âu thuyền có bản đáy đặc, tường âu kiểu dầm công xôn 269 3.4. Âu thuyền có buồng âu xây dựng bằng cọc cừ có cửa van điều tiết 270 3.5. Âu thuyền có buồng âu bằng cọc cừ không có cửa van điều tiết 271 3.6. Âu thuyền có buồng âu dạng hộp phao 272 4. Bố trí âu thuyền trong công trình điều tiết 273 4.1. Xác định các kích thước của âu thuyền 273 4.2. Khu vực neo đậu thượng, hạ lưu 274 4.3. Kết cấu cửa vào, cửa ra 275 4.4. Kết cấu buồng âu 275 4.5. Hệ thống cấp nước buồng âu 276 4.6. Biện pháp thi công 276 5. Nhận xét chung 277 Chương 6. Phân tích ảnh hưởng của công trình điều tiết đến dòng chảy lũ và kiệt của hệ thống sông Hồng 278 1. Các mô hình tính toán thủy lực hệ thống sông 278 2. Phân tích lựa chọn mô hình tính toán thủy lực hệ thống sông Hồng 284 3. Đánh giá ảnh hưởng của các hồ chứa thượng nguồn đến khả năng cấp nước hạ du 285 4. Mô phỏng thủy lực hệ thống sông Hồng 291 5. Đánh giá hiệu quả công trình điều tiết mực nước trên hệ thống sông Hồng và các ảnh hưởng của nó 300 5.1. Nhiệm vụ tính toán thủy lực 300 5.2. Vị trí, quy mô xây dựng công trình điều tiết trường hợp tính toán 301 5.3. Mô phỏng công trình điều tiết ở hạ lưu cống Xuân Quan 303 5.4. Đánh giá ảnh hưởng của công trình điều tiết trong mùa lũ 309 5.5. Đánh giá hiệu quả dâng nước phục vụ bài toán lấy nước tưới trong mùa kiệt 313 5.6. Vị trí dự kiến xây dựng tuyến công trình trên sông Hồng và sông Đuống 325 6. Kết luận chung 337 6.1. Một số đánh giá, nhận xét 337 6.2. Một số kiến nghị 339 Chương 7. Đánh giá môi trường chiến lược sau khi xây dựng công trình điều tiết 341 1. Những vấn đề chung 341 1.1. Đặt vấn đề 341 1.2. Xác định các cơ sở cho việc ĐMC 341 2. Hiện trạng môi trường khu vực nghiên cứu 343 2.1. Đặc điểm môi trường nước mặt 343 2.2. Diễn biến môi trường nước mặt trên các hệ thống sông 348 3. Dự báo xu hướng các vấn đề môi trường chính trong trường hợp không xây dựng công trình 359 3.1. Hoat động sản xuất của ngành nông nghiệp 359 3.2. Xu hướng phát triển một số ngành kinh tế trọng điểm 361 3.3. Xu hướng phát triển kinh tế xã hội khu vực đồng bằng, duyên hải 361 3.4. Vấn đề đa dạng sinh học thủy sinh và thủy sản 361 3.5. Biến đổi khí hậu, nhiệt độ tăng, nước biển dâng 362 4. Đánh giá sự phù hợp giữa các quan điểm mục tiêu của giải pháp xây dựng công trình điều tiết và các quan điểm mục tiêu bảo vệ môi trường 363 4.1. Đối sánh các quan điểm, mục tiêu đặt ra của đề tài với các quan điểm, mục tiêu về bảo vệ môi trường đã được các cấp, ngành xác lập trong các văn bản chính thống có liên quan 363 4.2. Dự báo tác động, ảnh hưởng các quan điểm, mục tiêu của việc thực hiện các phương án xây dựng các công trình điều tiết nước đến các quan điểm, mục tiêu về bảo vệ môi trường liên quan trong các văn bản 369 5. Đánh giá, so sánh các phương án đề xuất 371 6. Dự báo xu hướng các vấn đề môi trường trong trường hợp thực hiện dự án 372 6.1. Các thành phần của quy hoạch có tác động đến vấn đề môi trường liên quan 372 6.2. Dự báo xu hướng biến đổi của các vấn đề môi trường trong trường hợp thực hiện phương án 374 6.3. Đánh giá tác động tích lũy của toàn bộ phương án đến vấn đề môi trường liên quan và dự báo xu hướng của vấn đề môi trường do tác đông tích lũy của toàn bộ phương án 389 7. Các biện pháp phòng ngừa, giảm thiểu và cải thiện đối với đề xuất giải pháp xây dựng công trình điều tiết 390 7.1. Nguyên tắc chỉ đạo 390 7.2. Biện pháp thực hiện 390 7.3. Biện pháp kỹ thuật 392 7.4. Chương trình quản lý, giám sát môi trường 394 8. Nhận xét chung 395 9. Kết luận và kiến nghị 396 9.1. Hiệu quả của ĐMC 396 9.2. Mức độ tác động xấu đối với môi trường 396 9.3. Đánh giá chung 396 Chương 8. Đánh giá sơ bộ hiệu quả kinh tế - xã hội khi xây dựng công trình điều tiết trên sông Hồng 397 1. Thực trạng cạn kiệt và ảnh hưởng của nó đến kinh tế xã hội 397 1.1. Ảnh hưởng của cạn kiệt sông Hồng đến sản xuát nông nghiệp 397 1.2. Ảnh hưởng của cạn kiệt sông Hồng đến giao thông thủy 401 1.3. Ảnh hưởng của cạn kiệt sông Hồng đến môi trường sinh thái 401 1.4. Xả nước tưới do cạn kiệt sông Hồng gây lãng phí lớn nguồn nước 402 2. Mục tiêu nhiệm vụ công trình điều tiết 402 2.1. Những yêu cầu cơ bản đối với công trình điều tiết 402 2.2. Mục tiêu, nhiệm vụ chính đối với công trình điều tiết đoạn sông Hồng qua Hà Nội 404 3. Hiệu quả kinh tế - xã hội do công trình điều tiết mang lại 405 3.1. Đối với sản xuất nông nghiệp 405 3.2. Đối với các nhà máy thủy điện 407 3.3. Đối với giao thông thủy 409 3.4. Đối với cấp nước sinh hoạt 410 3.5. Đối với môi trường khu vực 410 Chương 9. Kết luận và kiến nghị 411 1. Kết luận 411 1.1. Nguyên nhân gây cạn kiệt nước sông Hồng 411 1.2. Sự cần thiết phải xây dựng công trình điều tiết nước sông Hồng 411 1.3. Hiệu quả của việc xây dựng công trình điều tiết nước sông Hồng 412 1.4. Yêu cầu cơ bản của công trình điều tiết nước sông Hồng 413 2. Kiến nghị 414 Các tài liệu tham khảo 416