Hiện đại hóa công trình thủy lợi phục vụ đa mục tiêu, thích ứng với biến đổi khí hậu

Vừa qua, tại Đà Nẵng đã diễn ra Hội thảo: “Hiện đại hóa công trình thủy lợi phục vụ đa mục tiêu, thích ứng với biến đổi khí hậu”

Tham dự Hội thảo có 80 đại biểu đến từ Vụ Khoa học Công nghệ, Cục Quản lý và Xây dựng công trình Thủy lợi - Bộ Nông nghiệp và Môi trường; Công ty TNHH MTV KTCTTL Bắc Hưng Hải, Công ty TNHH MTV Khai thác Thủy lợi Miền Nam, Công ty TNHH MTV KTCTTL Cửa Đạt; Sở Nông nghiệp và Môi trường các tỉnh Bình Định, Bình Thuận, Khánh Hòa, Đà Nẵng; Chi cục Thủy lợi các tỉnh Đà Nẵng, Huế, Quảng Nam, Phú Yên, Bình Định, Khánh Hòa, Bình Thuận, Tây Ninh, Kon Tum, Đắk Lắk, Quảng Trị, TP. Hồ Chí Minh; Công ty KTCTTL các tỉnh Nghệ An, Quảng Bình, Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Khánh Hòa, Bình Thuận, TP.HCM, Đắk Lắk, Tây Ninh; Đại diện Trường Đại học Thủy lợi, Trường Đại học Bách Khoa Đà Nẵng; Báo Đà Nẵng.

Về phía đơn vị chủ trì Hội thảo - Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam có TS. Nguyễn Tiếp Tân - Phó Giám đốc Viện kiêm Viện trưởng Viện Nước, Tưới tiêu và Môi trường, TS. Nguyễn Thị Kim Dung - Phó Viện trưởng Viện Nước, Tưới tiêu và Môi trường - Chủ trì Đề tài và nhóm thực hiện Đề tài; PGS.TS. Hoàng Ngọc Tuấn - Viện trưởng Viện Khoa học Thủy lợi Miền Trung và Tây Nguyên, TS. Đặng Đình Đoan - Phó Viện trưởng Viện Khoa học Thủy lợi Miền Trung và Tây Nguyên; Đại diện Ban Kế hoạch Tổng hợp.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ThS. Trần Mạnh Trường - Phó Trưởng Ban Kế hoạch Tổng hợp, đại diện Đơn vị chủ trì cho biết đây là Hội thảo nằm trong khuôn khổ của Đề tài “Nghiên cứu xây dựng bộ tiêu chí và giải pháp để hiện đại hóa công trình thủy lợi, nâng cao hiệu quả phục vụ sản xuất nông nghiệp”. Đại diện Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam mong muốn tại Hội thảo sẽ nhận được nhiều ý kiến đóng góp từ các nhà quản lý, nhà khoa học, các chuyên gia, các đơn vị trực tiếp quản lý khai thác công trình thủy lợi để từ đó tìm ra các định hướng và giải pháp phù hợp, khả thi cho quá trình đổi mới và hiện đại hóa hệ thống thủy lợi trong thời gian tới.

Theo TS. Nguyễn Thị Kim Dung - Chủ trì đề tài cho biết nhiều công trình thủy lợi đã được xây dựng từ nhiều năm trước đến nay đã xuống cấp, lạc hậu về công nghệ, hiệu suất khai thác không còn đáp ứng được yêu cầu thực tế. Các công trình thủy lợi truyền thống với mục tiêu đơn lẻ nay cần được chuyển đổi sang phục vụ đa mục tiêu, kết hợp giữa tưới tiêu, cấp nước phục vụ dân sinh, du lịch sinh thái và các ngành kinh tế. Đồng thời, cần ứng dụng khoa học - công nghệ, chuyển đổi số, và thúc đẩy quản lý thông minh, linh hoạt, thích ứng với những thay đổi về khí hậu và nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội.

Trong bối cảnh đó, Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam đã được Bộ NNPTNT nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường giao thực hiện đề tài “Nghiên cứu xây dựng bộ tiêu chí và giải pháp để hiện đại hóa công trình thủy lợi, nâng cao hiệu quả phục vụ sản xuất nông nghiệp”.

Mục tiêu của đề tài là xây dựng một bộ tiêu chí khoa học, rõ ràng, thực tiễn để đánh giá mức độ hiện đại hóa công trình thủy lợi; Đề xuất các giải pháp khả thi, có căn cứ khoa học nhằm nâng cấp, hiện đại hóa công trình, qua đó góp phần nâng cao năng lực phục vụ cho sản xuất nông nghiệp và các ngành kinh tế. Trong quá trình thực hiện, Nhóm nghiên cứu đã tiến hành khảo sát thực địa tại nhiều vùng sinh thái, phân tích các mô hình trong và ngoài nước, tổ chức các buổi hội thảo, hội nghị chuyên đề với sự tham gia của các nhà quản lý, nhà khoa học và cán bộ kỹ thuật ở cơ sở. Kết quả nghiên cứu đã hình thành một bộ tiêu chí, hệ thống giải pháp kỹ thuật - công nghệ và quản lý, có thể áp dụng cho các loại công trình ở nhiều cấp độ khác nhau.

Tại Hội thảo, các đại biểu đã cùng nhau trao đổi, thảo luận phân tích thực trạng công trình thủy lợi, những thách thức, cơ hội trong quá trình hiện đại hóa các công trình thủy lợi; Bộ tiêu chí hiện đại hóa công trình thủy lợi, hướng đến việc phục vụ hiệu quả hơn cho sản xuất nông nghiệp hiện đại, thích ứng với biến đổi khí hậu; thảo luận nhiều giải pháp kỹ thuật, công nghệ, quản lý và thể chế chính sách nhằm đảm bảo tính bền vững, đa mục tiêu và tăng hiệu quả phục vụ của các công trình thủy lợi.

Thay mặt đơn vị chủ trì, TS. Nguyễn Tiếp Tân - Phó Giám đốc Viện kiêm Viện trưởng Viện Nước, Tưới tiêu và Môi trường đã gửi lời cảm ơn các ý kiến đóng góp, trao đổi thẳng thắn đến từ cơ quan quản lý, các chuyên gia, nhà khoa học, đại diện các địa phương, đơn vị quản lý khai thác công trình thủy lợi.  

Những tham luận, ý kiến trao đổi tại hội thảo đã phản ánh đầy đủ, sâu sắc những thách thức, cơ hội và giải pháp trong quá trình hiện đại hóa hệ thống thủy lợi để phục vụ đa mục tiêu - từ tưới tiêu, cấp nước sinh hoạt, phát triển nông nghiệp, bảo vệ môi trường, đến phòng chống thiên tai - trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp.

TS. Nguyễn Tiếp Tân khẳng định: “Những kết quả đạt được trong hội thảo sẽ là cơ sở quan trọng để Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam tiếp tục hoàn thiện bộ tiêu chí một cách khoa học, thực tiễn và khả thi. Đây cũng là nền tảng để xây dựng các chính sách, kế hoạch đầu tư, đổi mới, hiện đại hóa công trình thủy lợi trong thời gian tới, góp phần nâng cao hiệu quả phục vụ của các công trình thủy lợi, phát triển nông nghiệp bền vững”.