Kết hợp công nghệ đập cao su và bơm thủy luân cấp nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt

Trong những năm qua, ở Cao Bằng nói riêng và các tỉnh miền núi phía Bắc nói chung, do tác động của biến đổi khí hậu đã làm thay đổi điều kiện khí tượng, thủy văn dẫn đến suy giảm dòng chảy từ phía thượng nguồn. Bên cạnh đó, do thiếu các công trình thủy lợi nên việc sử dụng nước chưa hợp lý và hiệu quả. VIện Thủy điện và Năng lượng tái tạo, Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam đã xây dựng một mô hình Đập cao su - trạm bơm thủy luân tại tỉnh Cao Bằng nhằm chủ động điều tiết nguồn nước, phục vụ sản xuất và sinh hoạt cho người dân. Đây cũng là mô hình kết hợp 2 công nghệ được xây dựng lần đầu tiên tại Việt Nam

Mô hình này nằm trong khuôn khổ dự án: “Nghiên cứu, ứng dụng tích hợp công nghệ đập Cao su và trạm bơm Thủy luân phục vụ cấp nước trong điều kiện cạn kiệt nguồn nước ở Cao Bằng” do ThS. Nguyễn Minh Việt, Q. Viện trưởng Viện Thủy điện và Năng lượng tái tạo làm chủ nhiệm. Mô hình được xây dựng tại thôn Cốc Khoác, thị trấn Hùng Quốc, huyện Trà Lĩnh, tỉnh Cao Bằng.

Việc kết hợp hai công nghệ Đập cao su và Bơm thủy luân giải quyết được hai vấn đề: cấp nước lên cao mà không cần dùng năng lượng như xăng, dầu, điện năng và không gây ngập lụt phía thượng lưu khi mùa lũ về nên rất thích hợp đối với vùng trung du miền núi. Ngoài ra, kết hợp 2 công nghệ này để điều tiết lưu lượng nước, nâng cao mực nước suối, bơm nước tưới cho các khu canh tác trên đất dốc…, chủ động cấp nước trong điều kiện cạn kiệt nguồn nước, khai thác bền vững đất canh tác trên đồi dốc. Từ đó, mở rộng diện tích tưới, tăng năng suất cây trồng và cấp nước sinh hoạt cho người dân. Do kết cấu nhà trạm đơn giản, lắp đặt thuận tiện, quản lý vận hành dễ dàng, chi phí vận hành thấp nên phù hợp với điều kiện vùng sâu, vùng xa.

Ngày 9 tháng 8 năm 2012, Sở Khoa học Công nghệ tỉnh Cao Bằng đã tổ chức Hội đồng nghiệm thu chính thức dự án do ThS. Hoàng Giang, Giám đốc Sở làm chủ tịch. Tại cuộc họp, các đại biểu cho rằng: Dự án thực hiện nghiêm túc, hoàn thành đầy đủ số lượng sản phẩm, chất lượng sản phẩm và tiến độ được đảm bảo theo quy định. Mô hình Đập cao su kết hợp trạm bơm Thủy luân chuyển giao cho UBND huyện Trà Lĩnh quản lý, khai thác từ trung tuần tháng 5 năm 2012. Đây là công trình có ý nghĩa xã hội lớn đối với địa phương vùng sâu, vùng xa, giáp biên giới phía bắc Tổ quốc. Công trình được khai thác hết công suất không chỉ tưới cho 13 ha lúa như dự kiến mà còn có thể tưới cho 20-25 ha diện tích đất canh tác, thúc đẩy phát triển kinh tế ở địa phương giúp ổn định đời sống vật chất và tinh thần của bà con. Bên cạnh đó, dự án cũng mở ra hướng đầu tư đa dạng hơn. Tại các tỉnh miền núi như Cao Bằng, không chỉ có xây dựng đập kiểu truyền thống mà còn có thể áp dụng công nghệ mới như Đập cao su kết hợp Bơm thủy luân phục vụ cấp nước, tạo cảnh quan, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái.

Tỉnh Thanh