NCS. Bùi Văn Hữu bảo vệ thành công luận án TS cấp Viện

Chiều ngày 10/3/2025, Cơ sở đào tạo Viện Khoa học Thuỷ lợi Việt Nam đã tổ chức họp Hội đồng đánh giá luận án Tiến sĩ cấp Viện cho NCS. Bùi Văn Hữu về đề tài “Nghiên cứu các đặc trưng sóng gián đoạn khi vỡ đập bê tông ". Ngành: Kỹ thuật xây dựng công trình thủy. Mã số: 9 58 02 02.

PGS.TS. Phạm Hồng Cường - Phó Trưởng Ban Tổ chức Hành chính phát biểu tại buổi họp

Tham dự buổi họp về phía cơ sở đào tạo của Viện có GS.TS. Trần Đình Hòa - Giám đốc Viện - Thủ trưởng Cơ sở đào tạo - Chủ tịch Hội đồng; Đại diện lãnh đạo Ban Tổ chức Hành chính; Lãnh đạo Phòng Thí nghiệm trọng điểm Quốc gia về Động lực học Sông Biển; Cán bộ khoa học trong và ngoài Viện; đồng nghiệp, bạn bè và gia đình của NCS.

Báo cáo Luận án trước Hội đồng, NCS. Bùi Văn Hữu cho biết các mô hình vật lý và mô hình số đã có nghiên cứu về về vỡ đập nhưng chưa xét đến yếu tố kích thước vết vỡ, tương quan giữa hình dạng, kích thước vết vỡ với mực nước thượng lưu, hạ lưu và bề rộng lòng dẫn hạ lưu công trình. Các nghiên cứu trên mô hình 2D giới hạn về không gian mô phỏng, kích thước vết vỡ, chưa xét đến các trường hợp đập vỡ một phần chiều cao. Thiết bị mô phỏng vỡ đập đã có được bố trí di chuyển từ dưới lên bằng hệ thống ray và ròng rọc, còn ảnh hưởng đến dòng chảy ban đầu khi vỡ đập. Các nghiên cứu chưa đề cập đến sóng gián đoạn xuất hiện tại thượng lưu khi vỡ đập.

Theo NCS. Bùi Văn Hữu, với việc kết hợp giữa nghiên cứu lý thuyết, thực nghiệm trên mô hình vật lý và mô hình toán bằng phần mềm Flow-3D, luận án tập trung nghiên cứu bổ sung, tiếp cận cụ thể hơn về các đặc trưng của sóng gián đoạn khi vỡ đập bê tông có kể tới sự thay đổi kích thước vết vỡ; sự biến đổi mực nước thượng, hạ lưu trong không gian ba chiều. Làm rõ hơn đặc điểm, mối tương quan giữa các đặc trưng, góp phần về ý nghĩa trong khoa học cũng như giúp các nhà quản lý chủ động ước định phạm vi, mức độ ảnh hưởng khi xảy ra sự cố vỡ đập, hỗ trợ ra quyết định nhằm giảm thiểu tối đa ảnh hưởng đến hạ du. Do đó đề tài Nghiên cứu đặc trưng sóng gián đoạn khi vỡ đập bê tông là cần thiết và có tính khoa học, thực tiễn.

Mục đích nghiên cứu của Luận án nhằm phân tích, mô tả hình dạng, sự lan truyền và phạm vi ảnh hưởng của sóng gián đoạn tại thượng lưu vết vỡ (hồ chứa); chế độ dòng chảy, hình dạng, sự lan truyền sóng gián đoạn tại hạ lưu vết vỡ (lòng dẫn hạ lưu); Xây dựng mối quan hệ giữa chiều cao sóng ban đầu với kích thước vết vỡ và mực nước thượng lưu, hạ lưu khi vỡ đập; Xây dựng mối tương quan, xác định hệ số lưu lượng của dòng chảy qua vết vỡ mf theo các kịch bản kích thước vết vỡ khác nhau.

Qua quá trình triển khai nghiên cứu Luận án đã có một số đóng góp mới đó là phát hiện, mô tả được đặc tính của sóng nghịch dương phía thượng lưu vết vỡ; thiết lập được công thức xác định các đặc trưng sóng gián đoạn tại hạ lưu khi vỡ đập bê tông: hệ số lưu lượng (mf) theo công thức (3.5), (3.7); Chiều cao lớn nhất của sóng gián đoạn khi chảy tự do theo công thức (3.10) , (3.11) và chảy ngập qua vết vỡ đập bê tông theo công thức (3.13), (3.14); Đề xuất phương pháp mô phỏng vỡ đập bê tông bằng “Hệ thống thiết bị mô phỏng quá trình vỡ đập bê tông.

Sau khi nghe nhận xét và nghe các ý kiến của các thành viên phản biện, các thành viên trong Hội đồng; các ý kiến của các  các chuyên gia, các nhà khoa học thuộc các cơ quan, tổ chức ngoài Viện, Hội đồng đã họp kín và bỏ phiếu.

Thay mặt Hội đồng, GS.TS. Trần Đình Hòa đã đọc Quyết nghị của Hội đồng đánh giá Luận án Tiến sĩ cấp Viện. Theo đó về ý nghĩa khoa học, Luận án đã cung cấp một số kết quả nghiên cứu về sự thay đổi kích thước vết vỡ đến sự biến đổi mực nước thượng, hạ lưu trong không gian ba chiều; làm rõ hơn đặc điểm, mối tương quan giữa các đặc trưng. Luận án đã bổ sung một số luận cứ, cơ sở khoa học cho lĩnh vực nghiên cứu. Về ý nghĩa thực tiễn, trên cơ sở kết quả nghiên cứu về đặc điểm, mối tương quan giữa các đặc trưng của sóng khi vỡ đập, giúp các nhà quản lý có thể chủ động ước định phạm vi, mức độ ảnh hưởng khi xảy ra sự cố vỡ đập, để hỗ trợ ra quyết định nhằm giảm thiểu tối đa ảnh hưởng đến hạ du. Các kết quả nghiên cứu của luận án là tài liệu có giá trị khoa học và thực tiễn, kiến nghị các cơ quan, đơn vị liên quan có thể tham khảo.

Số liệu sử dụng trong nghiên cứu đã được NCS trực tiếp đo đạc, khảo sát thực nghiệm tại phòng thí nghiệm của cơ sở đào tạo; các phương pháp nghiên cứu hợp lý và phù hợp với nội dung nghiên cứu; tài liệu tham khảo khá đầy đủ, các kết luận và đóng góp mới hoàn toàn dựa trên kết quả nghiên cứu độc lập của luận án. Những kết luận nêu trong luận án có độ tin cậy.

Bên cạnh đó, Hội đồng cũng đề nghị NCS. Bùi Văn Hữu xem xét lại hình thức trình bày, sử dụng thuật ngữ, công thức, các đơn vị trong các bảng biểu, đồ thị; chỉnh sửa lỗi chú thích, từ viết tắt, chính tả, tài liệu tham khảo; Phân tích, làm rõ đối tượng, điều kiện biên trong phạm vi nghiên cứu của luận án (mực nước hạ du, đập bê tông) cho đúng và phù hợp với các nội dung nghiên cứu; Phân tích mối quan hệ giữa sóng nghịch trên hồ chứa ảnh hưởng thế nào đến sóng thuận chảy xuống hạ du; Rà soát tính toán và lựa chọn kết quả kiểm tra phù hợp nhất cho đập Sông Chò 1…

Kết quả 7/7 phiếu tán thành.

Luận án tiến sĩ của nghiên cứu sinh Bùi Văn Hữu đáp ứng yêu cầu của luận án tiến sĩ kỹ thuật chuyên ngành Kỹ thuật xây dựng công trình thủy. Hội đồng đề nghị Cơ sở đào tạo ra quyết định công nhận và cấp bằng tiến sĩ kỹ thuật cho nghiên cứu sinh Bùi Văn Hữu sau khi đã sửa chữa luận án theo yêu cầu của Hội đồng.

Hội đồng đã biểu quyết 100% nhất trí thông qua Quyết nghị.