Nghiên cứu đánh giá dòng chảy mùa cạn trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn dưới tác động của biến đổi khí hậu

Tài nguyên nước là một trong những đối tượng chịu tác động trực tiếp và mạnh mẽ nhất của biến đổi khí hậu (BĐKH). Mưa lớn có xu thế xảy ra thường xuyên hơn vào mùa mưa, lượng mưa giảm vào các tháng mùa khô. Những sự thay đổi này làm cho sự phân bổ nước giữa mùa lũ và mùa cạn ngày càng chênh lệch, dòng chảy cực trị xuất hiện với cường suất và tần suất nghiêm trọng hơn. Đặc biệt, sự suy giảm dòng chảy vào mùa cạn sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng cấp nước và chất lượng nước lưu vực. Vì vậy, việc lượng hóa ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến dòng chảy mùa cạn là rất cần thiết trong quản lý tài nguyên nước lưu vực. Nghiên cứu đã thực hiện đánh giá thay đổi dòng chảy năm và dòng chảy cực tiểu cho lưu vực sông Vu Gia Thu Bồn ứng với kết quả mô phỏng của 11 mô hình khí hậu vùng cho kịch bản phát thải thấp RCP 4.5 và kịch bản phát thải cao RCP 8.5. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng mặc dùng dòng chảy năm có xu hướng tăng, dòng chảy mùa cạn lại có xu thế giảm mạnh. Tổng lượng dòng chảy mùa cạn giảm 30% tại trạm Nông Sơn và giảm 10% tại trạm Thành Mỹ. Dòng chảy ngày nhỏ nhất trung bình giảm 54% tại trạm Nông Sơn và giảm 55% tại trạm Thành Mỹ.

1. ĐẶT VẤN ĐỀ

2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1 Mô phỏng dòng chảy từ mưa

2.2 Hiệu chỉnh sai số từ các mô hình khí hậu

2.3 Mô phỏng bốc hơi tiềm năng từ nhiệt độ

2.4 Dữ liệu

3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

3.1 Mô phỏng dòng chảy

3.2 Hiệu chỉnh sai số mô hình GCM

3.3 Biến động lượng mưa và bốc hơi trong tương lai

3.4 Biến động dòng chảy

4. KẾT LUẬN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] (IPCC), I. P. on C. C. (2014) Synthesis Report.

[2] Bộ Tài nguyên và Môi Trường (2016). Kịch bản Biến đổi khí hậu và nước biển dâng cho Việt Nam.

[3] Eckstein, E., Hutfils, M. và Winges, M. (2019). Global climat risk index 2019, NXB Germanwatch e.V., Bonn.

[4] IMHEN và UNDP (2015). Báo cáo đặc biệt của Việt Nam về Quản lý rủi ro thiên tai và hiện tượng cực đoan nhằm thúc đẩy thích ứng với biến đổi khí hậu, NXB Tài Nguyên - Môi trường và Bản đồ Việt Nam, Hà Nội, Việt Nam.

[5] Gumbel, E. J. (1935) ‘Les valeurs extrêmes des distributions statistiques’, Annales de l’institut Henri Poincaré, 5(2), pp. 115–158.

[6] Jakob Themeßl, M., Gobiet, A. and Leuprecht, A. (2011) ‘Empirical-statistical downscaling and error correction of daily precipitation from regional climate models’, International Journal of Climatology, 31(10), pp. 1530–1544. doi: 10.1002/joc.2168.

[7] Lehner, B. et al. (2006) ‘Estimating the impact of global change on flood and drought risks in Europe: A continental, integrated analysis’, Climatic Change, 75(3), pp. 273–299. doi:10.1007/s10584-006-6338-4.

[8] Maurer, E. P. and Hidalgo, H. G. (2008) ‘Utility of daily vs. monthly large-scale climate data: an intercomparison of two statistical downscaling methods’, Hydrology and Earth System Sciences, 12(2), pp. 551–563. doi: 10.5194/hess-12-551-2008.

[9] Nielsen, S. A. and Hansen, E. (1973) ‘Numerical Simulation of the Rainfall-Runoff Process on a Daily Basis’, Hydrology Research, 4(3), pp. 171–190. doi:10.2166/nh.1973.0013.

[10] Piani, C. et al. (2010) ‘Statistical bias correction of global simulated daily precipitation and temperature for the application of hydrological models’, Journal of Hydrology, 395(3–4), pp. 199–215. doi: 10.1016/j.jhydrol.2010.10.024.

[11] Thornthwaite, C. W. (1948) ‘An Approach toward a Rational Classification of Climate’, Geographical Review. JSTOR, 38(1), p. 55. doi: 10.2307/210739.
_________________________________________________________________________________________________

Chi tiết bài báo xem tại đây: Nghiên cứu đánh giá dòng chảy mùa cạn trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn dưới tác động của biến đổi khí hậu

Vũ Thị Thuỷ
Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam
Ngô Lê An, Nguyễn Thanh Thuỷ
Trường Đại học Thuỷ lợi
 

TẠP CHÍ KH&CN THỦY LỢI