Nguyên nhân sự cố và bài học kinh nghiệm trong thiết kế, thi công và quản lý đê điều

Bài báo tổng kết các nguyên nhân gây ra sự cố đê điều trong thời gian gần đây. Đề xuất một số hướng nghiên cứu để hoàn thiện các văn bản pháp luật, tiêu chuẩn kỹ thuật, hướng dẫn thiết kế-thi công, đồng thời rút ra bài học kinh nghiệm giúp cho cơ quan quản lý, thiết kế và thi công tránh được những sai sót có thể xảy ra.

1. MỞ ĐẦU

Việt Nam là một trong những nước trên thế giới có hệ thống sông ngòi dày đặc. Hiện nay, trên cả nước có khoảng 13.200 km đê, trong đó có gần 2.600 km đê biển và khoảng 10.600 km đê sông (2.633km đê từ cấp III đến cấp đặc biệt còn lại là đê dưới cấp III và đê chưa được phân cấp). Ngoài ra còn có 1.600 cống dưới đê cùng hệ thống công trình phụ trợ. Chính vì vậy, từ xa xưa hệ thống đê điều có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng để phát triển sản xuất. Hiện nay, nó có tầm quan trọng hơn nữa, vì ngoài nhiệm vụ phòng chống lũ nó còn được kết hợp với giao thông để phục vụ phát triển kinh tế-xã hội.

Trong những năm gần đây, đã xảy ra nhiều sự cố đê và cống dưới đê. Ví dụ: cống Mai trang, cống Vĩnh mộ, cống trạm bơm Nhân hiền, cống A 27, cống Văn trai – Đào xá (Hà Nội), cống Tắc giang (Hà nam), cống Trà linh (Thái bình), đê Phú thịnh, đê Văn trai, đê Mỹ đức (Hà nội)….vvv. Những công trình có sự cố này, có cái xảy ra ngay trong quá trình xây dựng, có cái đã vận hành nhiều năm. Cụ thể, có những cống xây dựng đã lâu như Mai trang, Vĩnh mộ…vv; những công trình đang vận hành như đê Phú thịnh, Mỹ đức; những công trình đang thi công như đê nối tiếp cống Trà linh, Trạm bơm Nhân hiền, cống Văn trai-Đào xá. Đặc biệt có những cống mới đưa vào sử dụng, điển hình là cống Tắc Giang (xảy ra vào ngày 01/8/2012). Ngoài ra, do phát triển giao thông, các sự cố liên quan đến vấn đề lún, nứt mặt đê xảy ra với tần suất ngày càng lớn, trong đó có những sự cố đặc biệt nghiêm trọng.

Từ những vấn đề trên cho thấy, cần phải tiếp tục có những nghiên cứu mới và nghiên cứu tổng kết qua những sự cố đã và đang xảy ra, để hoàn thiện cơ sở khoa học về thiết kế, thi công, các văn bản pháp luật, tiêu chuẩn kỹ thuật, hướng dẫn thiết kế-thi công nhằm hạn chế và phòng tránh những sự cố có thể xảy ra đối với hệ thống đê điều.

2. NHỮNG NGUYÊN NHÂN SỰ CỐ VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM

2.1 Nguyên nhân gây ra sự cố đê và cống dưới đê và bài học kinh nghiệm

2.2. Những vấn đề cần được tiếp tục hoàn thiện

3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1]. Báo cáo tổng hợp“Nghiên cứu đánh giá các sự cố đê, cống dưới đê và đề xuất giải pháp xử lý”, Đề tài nghiên cứu thường xuyên theo chức năng- Viện Thủy Công, Năm 2015.

[2]. Báo cáo “Báo cáo đánh giá, xác định nguyên nhân sự cố cụm công trình đầu mối cống, âu thuyền Tắc giang – Hà Nam”, Hội đập lớn và phát triển nguồn nước, Năm 2013.

[3]. Báo cáo “Báo cáo khảo sát hiện trạng, đánh giá sơ bộ nguyên nhân sự cố lún, nứt và đề xuất giải pháp xử lý đê tả Hồng đoạn km 81+700 đến km82+050 huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên”, Viện Thủy Công, Năm 2016.

[4]. Báo cáo “Báo cáo đánh giá nguyên nhân và đề xuất giải pháp xử lý đê tả Hữu Thương, tỉnh Bắc Giang”, Viện Thủy Công, Năm 2016.