Phân tích diễn tiến ngập úng theo không gian và thời gian ở cù lao Hưng Phong, tỉnh Bến Tre dựa trên ảnh viễn thám Sentinel-1

Mục tiêu của nghiên cứu là đánh giá diễn tiến ngập lụt ở cù lao Hưng Phong, xã Hưng Phong, huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre. Nhóm tác giả sử dụng ảnh vệ tinh Sentinel-1 và ứng dụng phần mềm ENVI để giải đoán, xử lý các lớp ngập từ tháng 6 đến 12 cho giai đoạn 2015 – 2020. Các lớp ngập được phân tích dựa trên hệ số ngưỡng ngập (Threshold = 0,25) cho phù hợp với khu vực nghiên cứu. Kết quả phân tích cho thấy, diện tích ngập thấp nhất có diện tích là 602 ha (tháng 7/2015), cao nhất có thể đến 700 ha (tháng 11/2015), trung bình biến động khoảng 654 – 668 ha, trong đó tháng 11 có diện tích ngập trung bình cao nhất trong cả giai đoạn nghiên cứu. Trong khoảng thời gian tháng 6 đến tháng 12, diện tích ngập lớn nhất ở cù lao Hưng Phong có mối tương quan khá chặt chẽ với mực nước quan trắc cao nhất của trạm thủy văn Mỹ Hóa, hệ số tương quan R2 tốt trên 0,65 và diễn tiến ngập bị chi phối nhiều bởi mực nước sông. Sau khi phân tích cho thấy rằng, đây là những kết quả khả quan, điều này có thể hỗ trợ các nhà quản lý đưa ra các giải pháp để phòng, chống và theo dõi ngập úng bằng công nghệ viễn thám.

1. ĐẶT VẤN ĐỀ

2. DỮ LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Khu vực nghiên cứu

2.2. Dữ liệu nghiên cứu

2.3. Phương pháp nghiên cứu

2.3.1. Phương pháp giải đoán ảnh vệ tinh bằng phần mềm ENVI

2.3.2. Chỉ tiêu hiệu chỉnh và kiểm định mô hình

2.3.3. Ứng dụng công cụ GIS

3. KẾT QUẢ

3.1. Kết quả giải đoán và diễn tiến ngập ở cù lao Hưng Phong

3.2. So sánh kết quả giải đoán với dữ liệu mực nướ c quan trắc trạm thủy văn Mỹ Hóa

4. KẾT LUẬN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tài liệu Tiếng Việt

[1] Bộ Tài nguyên và Môi trường (2020): Kịch bản biến đổi khí hậu và nước biển dâng cho Việt Nam, NXB Tài nguyên – Môi trường và Bản đồ, Hà Nội.

[2] Bình, N. Q. (2018): "Xây dựng bản đồ ngập lụt dựa trên ảnh viễn thám Sentinel-1 và mô hình số hóa độ cao SRTM cho tỉnh Bình Định". Tạp chí Khoa học và Công nghệ Đại học Đà Nẵng, số 5(126), Quyển 1, ISSN 1859-1531.

[3] Lê Văn Trung (2015): Giáo trình Viễn thám, 419 pages, NXB Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, Tp. Hồ Chí Minh.

[4] Tuấn, V. Q., Khải, Đ. H., Nhân, H. T. K., Hoa, N. T. (2018): "Phát triển thuật toán giám sát lũ lụt vùng đồng bằng sông Cửu Long dựa vào nền tảng Google Earth Engine". Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ, 54(9A), 29-36. DOI:10.22144/ctu.jvn.2018.157.

[5] Tùng, T. T., Hùng, T. Đ. (2023): "Ứng dụng công cụ ước tính độ sâu ngập lũ (FwDET) để xây dựng bản đồ ngập lũ cho lưu vực sông La Tinh, tỉnh Bình Định". Tạp chí Khí tượng Thủy văn, 752, 62-74; doi:10.36335/VNJHM.

[6] Tâm, T. T. B. (2006): Giáo trình Hệ thống thông tin địa lý. Trường Đại học Nông nghiệp 1 Hà Nội.

[7] World Bank Group (2022): Báo cáo quốc gia về khí hậu và phát triển.

Tài liệu Tiếng Anh

[8] An, N. H., Phat, N. T., Dong, V. D, Khanh, M. Q. (2022). "Flood water depth estimation for the historical flood in Quang Binh province, Vietnam in 2020 using Sentinel-1A images". TNU Journal of Science and Technology, 227(15): 14-22.

[9] Blasco, F., Bellan, M. F., Chaudhury, M.U. (1992). "Estimating the Extent of Floods in Bangladesh Using SPOT Data". Remote Sensing of Environment. 39(3): 167-178.

[10] Duc, L. and Sawada, Y. (2023): "A signal-processing-based interpretation of Nash- Sutcliffe efficiency". Hydrol. Earth Syst. Sci., 27, 1827-1839, http://doi.org/10.5194.

[11] Giang, N. N. H., Quang, C. N. X., Long, D. T., Ky, P. D., Vu, N. D., Tran, D. D. (2022): "Statistical and hydrological evaluations of water dynamics in the lower Sai Gon-Dong Nai river, Vietnam". Water, 14, 130, 1-31, http://doi.org/10.3390/w14010130.

[12] Moder, F., Kuenzer, C., Renaud, F.G. (2012). The Mekong Delta System SE - 5. Springer Environmental Science and Engineering, Springer Netherlands, P: 133–165.

[13] Nghia, B. P. Q., Pal, I., Chollacoop, N., Mukhopadhyay, A. (2022): "Applying Google earth engine for flood mapping and monitoring in the downstream provinces of Mekong river". Progress in Disaster Science, Vol 14.

[14] Vu, H. T. D., Vu, H. L., Oberle, P., Andreas, S., Nguyen, P. C., Tran, D. D. (2022): "Datasets of land use change and flood dynamics in the Vietnamese mekong delta". Data in Brief, 42, 108268.

_______________________________________________________________________

Chi tiết bài báo xem tại đây: Phân tích diễn tiến ngập úng theo không gian và thời gian ở cù lao Hưng Phong, tỉnh Bến Tre dựa trên ảnh viễn thám Sentinel-1

Nguyễn Đàm Quốc Huy, Lê Văn Tuấn, Hồ Công Toàn
Viện Kỹ Thuật Biển

TẠP CHÍ KH&CN THỦY LỢI