So sánh ưu điểm của mũi phun hai tầng với mũi phun liên tục

Mũi phun 2 tầng (gồm mũi phun liên tục và mố hình thang) có nhiều ưu điểm, như: Dòng chảy qua mũi phun liên tục và mố hình thang xáo trộn mãnh liệt trong không trung nên hiệu quả tiêu năng tăng, vì vậy vận tốc và chiều cao sóng ở hạ lưu tràn xả lũ cũng giảm. Do đó, độ sâu hố xói và xói lở hai bờ hạ lưu cũng giảm so với mũi phun liên tục, khối lượng gia cố và bảo vệ hạ lưu cũng giảm mang lại hiệu quả kinh tế kỹ thuật. Bài viết nêu ưu điểm của mũi phun 2 tầng so với mũi phun liên tục (truyền thống)

I. MỞ ĐẦU

Theo các công trình nghiên cứu [3,4,5], cũng như qua thí nghiệm mô hình thủy lực tràn xả lũ một số công trình thủy lợi, thủy điện như Sông Bung 4, Krông Bách Thượng…, cho thấy mố phun dạng hình thang có hiệu quả tiêu năng tương đối tốt. Theo kết quả nghiên cứu của Trường Đại học Thiên Tân [4] thì dạng mố phun hình thang so với mố phun dạng chữ nhật có độ sâu xói giảm khoảng 20¸30%, do hiệu quả khuyếch tán của mố phun dạng hình thang so với mố chữ nhật tăng lên rõ rệt. Theo kết quả thí nghiệm Chastang của Pháp, dùng mố hình thang với lưu lượng thích hợp, chùm dòng phun bay xa hình thành dạng móng ngựa; diện tích dòng phun khuyếch tán lớn, một mặt có thể giảm nhỏ năng lượng tác dụng trên đơn vị diện tích ở hạ lưu, mặt khác dòng phun tăng thêm diện tích tiếp xúc với không khí càng thuận lợi cho luồng phun của nước trộn bọt khí dễ tan. Khi dòng chảy qua mố phun không sinh áp suất âm (nếu có thì cũng nhỏ); đó là một số ưu điểm nổi bật của mố phun hình thang.

Dưới đây sẽ phản ánh ưu điểm của mũi phun 2 tầng so với mũi phun liên tục (truyền thống).

II. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU THÍ NGHIỆM MÔ HÌNH THỦY LỰC

II.1. Mô hình hóa

II.2. Sơ đồ nghiên cứu so sánh mũi phun 2 tầng và mũi phun liên tục

II.3. Kết quả nghiên cứu mũi phun 2 tầng hay không liên tục (KLT) và liên tục (LT)

II.3.1. Chiều dài phun xa

II.3.2. Kết quả nghiên cứu về xói lở hạ lưu

II.3.3. Vận tốc dòng chảy

II.3.4. Hiệu quả tiêu năng

II.3.5. Chiều cao sóng

II.3.6. Xói lở hai bờ hạ lưu

III. KẾT LUẬN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1]. Nguyễn Văn Cung, Nguyễn Văn Đặng, Ngô Trí Viềng [2005] Công trình tháo lũ trong đầu mối hệ thống thủy lợi. NXB Xây dựng - Hà Nội.

[2]. Trần Quốc Thưởng [2005] Thí nghiệm mô hình thuỷ lực công trình - NXB Xây dựng.

[3]. Trần Quốc Thưởng [2010] Báo cáo kết quả nghiên cứu đề tài: Chọn kết cấu mũi phun hợp lý cho tràn xả lũ có dốc nước i ≤ 30%, Viện Khoa học thủy lợi Việt Nam.

[4]. Báo cáo chuyên đề thủy công [1964], NXB Thủy lợi - Thủy điện, Bắc Kinh.

[5]. Trần Vũ [2013] Báo cáo kết quả nghiên cứu đề tài: Nghiên cứu lựa chọn hợp lý kết cấu mũi phun không liên tục cho tràn xả lũ - Viện Năng lượng.

Xem bài báo tại đây: So sánh ưu điểm của mũi phun hai tầng với mũi phun liên tục

Tác giả:

TS. Nguyễn Ngọc Thắng - Trường Đại học Thủy lợi
ThS. Trần Vũ - Viện Năng lượng

TẠP CHÍ KH&CN THỦY LỢI