Ứng dụng mô hình quan hệ mưa - dòng chảy - ngập lụt (RRI) trong xây dựng bản đồ ngập lụt cho lưu vực sông Đắc Bla

Lũ lụt là một trong những thiên tai gây thiệt hại lớn cho con người trên khắp các vùng của thế giới và Việt Nam. Trong nghiên cứu này, tác giả sử dụng mô hình thuỷ lực hai chiều quan hệ Mưa - Dòng chảy - Ngập lụt (RRI) để mô phỏng lũ và xây dựng bản đồ ngập lụt cho lưu vực sông Đắk Bla của tỉnh Kon Tum. Kết quả hiệu chỉnh kiểm định trận lũ năm 2003 và 2007 cho thấy rằng mô hình RRI phù hợp trong mô phỏng lũ với hệ số tương quan từ 0,91 đến 0,96 trong khi đó, hệ số Nash từ 0,82 đến 0,89. Mặt khác, sử dụng mô hình RRI để xây dựng bản đồ ngập lụt, dựa trên trận lũ lịch sử năm 2009 cho lưu vực sông Đăkbla, để đánh giá tính chính xác của mô hình, tác giả sử đối chiếu với các số liệu điều tra kết hợp với các nghiên cứu trước đây để kiểm tra độ chính xác của bản đồ ngập lụt. Kết quả mô phỏng cho thấy quá trình lũ và mức độ ngập lụt hoàn toàn phù hợp với diễn biến lũ lụt đã xảy ra.  Như vậy, khi sử dụng mô hình RRI có thể mô phỏng tốt diễn biến lũ và ngập lụt của địa phương. Kết quả có nghiên cứu có thể giúp các nhà quản lý có giải pháp phù hợp trong dự báo, cảnh báo và kiểm soát lũ lụt cho địa phương.

1. GIỚI THIỆU

2. SỐ LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Các số liệu

2.2.1. Lượng mưa

2.1.2. Dòng chảy lũ

2.1.3. Sử dụng đất

2.1.4. Địa hình

2.2. Phương pháp nghiên cứu

3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

3.1. Kết quả hiệu chỉnh và kiểm định mô hình

3.2. Kết quả xây dựng bản đồ ngập lụt cho lưu vực sông Đắk Bla

4. KẾT LUẬN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1]. Hirabayashi, Y.; Mahendran, R.; Koirala, S.; Konoshima, L.; Yamazaki, D.; Watanabe, S.; Kim, H.; Kanae, S. Global flood risk under climate change. Nature Climate Change 2013, 3, 816-821, doi:10.1038/nclimate1911.

[2]. Vanderkimpen, P.; Peeters, P. Flood modeling for risk evaluation -a MIKE FLOOD sensitivity analysis. 2008.

[3]. Daniel, J.; Matthew, M. Review of Hydraulic Flood Modeling Software used in Belgium, The Netherlands, and The United Kingdom. 2010.

[4]. Hanasaki, N.; Saito, Y.; Chaiyasaen, C.; Champathong, A.; Ekkawatpanit, C.; Saphaokham, S.; Sukhapunnaphan, T.; Sumdin, S.; Thongduang, J. A quasi-real-time hydrological simulation of the Chao Phraya River using meteorological data from the Thai Meteorological Department Automatic Weather Stations. Hydrological Research Letters 2014, 8, 9-14, doi:10.3178/hrl.8.9.

[5]. Tomkratoke, S.; Sirisup, S. Hydrodynamic simulation of overland flooding over low-lying flat lands: A case study of the severe 2011 flood in Sam-Khok and Klong Luang districts, Thailand. Hydrological Research Letters 2015, 9, 47-53, doi:10.3178/hrl.9.47.

[6]. Sayama, T.; Ozawa, G.; Kawakami, T.; Nabesaka, S.; Fukami, K. Rainfall–runoff–inundation analysis of the 2010 Pakistan flood in the Kabul River basin. Hydrological Sciences Journal 2012, 57, 298-312, doi:10.1080/02626667.2011.644245.

[7]. Sayama, T.; Tatebe, Y.; Iwami, Y.; Tanaka, S. Hydrologic sensitivity of flood runoff and inundation: 2011 Thailand floods in the Chao Phraya River basin. Nat. Hazards Earth Syst. Sci. 2015, 15, 1617-1630, doi:10.5194/nhess-15-1617-2015.

[8]. Đặng Đình Đoan; Ngô Anh Quân; Nguyễn Hoàng Sơn; Nguyễn Ngọc Thế. Nghiên cứu xây dựng bản đồ ngập lụt vùng hạ lưu sông Đắk Bla. Khoa học công nghệ 2015.

[9]. UBND tỉnh Kon Tum. Báo cáo tổng kết công tác phòng chống lụt bão năm 2009 và phương hướng nhiệm vụ công tác phòng chống lụt bão năm 2010. 2009.

______________________________________________________________________

Chi tiết bài báo xem tại đây: Ứng dụng mô hình quan hệ mưa - dòng chảy - ngập lụt (RRI) trong xây dựng bản đồ ngập lụt cho lưu vực sông Đắc Bla

Trần Quốc Lập
Trường Đại học Thủy lợi

TẠP CHÍ KH&CN THỦY LỢI