Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam tiến lên

Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam được thành lập năm 1959, tiền thân là Học viện Thủy lợi Điện lực. Hiện nay là Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam theo quyết định số 594/QĐ-TTg ngày 10/5/2007 của Thủ tướng Chính phủ. Đồng thời, Viện Khoa học Thủy lợi cũng là một trong 42 Viện trong tổ chức cơ quan nghiên cứu triển khai khoa học và công nghệ tại quyết định số 782-TTg ngày 24/10/1996 của Thủ tướng Chính phủ

Từ ngày thành lập đến nay, Viện Khoa học Thủy lợi Việt nam đã trưởng thành và phát triển không ngừng, gắn liền và đóng góp thiết thực cho sự phát triển chung của đất nước. Các nghiên cứu của Viện đã được áp dụng trong sản xuất như các giải pháp kỹ thuật tưới và nhu cầu nước tưới đưa ra các công thức tưới, qui trình tưới, kỹ thuật tưới tiết kiệm nước và giữa ẩm, chống xói mòn đất cho vùng đất dốc, đưa ra các sơ đồ tưới tiêu hợp lý để cải tạo đất mặn và chua phèn, tiêu úng cho cây trồng để đạt năng suất cao và ổn định, tăng diện tích canh tác;   các giải pháp ổn định dòng chảy, chống xói lở bờ sông bờ biển …. Hàng chục kết quả nghiên cứu được giải thưởng sáng tạo khoa học công nghệ (VIFOTEC) như bơm hút sâu cho vùng có mực nước dao động lớn, công nghệ xây dựng đập bằng sà lan di động không cần , vi nấm để diệt mối không gây ô nhiễm môi trường.v.v. Các kết quả đề tài nghiên cứu đang từng bước đăng ký bản quyền tác giả theo Luật Khoa học và Công nghệ.  Phạm vi hoạt động của viện trải dài từ bắc vào nam, từ đồng bằng, ven biển đến miền núi, công việc còn gắn liền với nông dân và phong tục tập quán nhưng các cán bộ của Viện đã không quản khó khăn gian khổ để hoàn thành nhiệm vụ được giao. Qua 20 năm đổi mới, đặc biệt trong 5 năm gần đây, trong hoạt động nghiên cứu khoa học, thương hiệu của Viện được nhiều người biết đến, hoạt động khoa học của Viện có mối quan hệ liên thông với nhau như nghiên cứu với đào tạo sau đại học, nghiên cứu với chuyển giao công nghệ, bước đều trên nghiên cứu, tư vấn với thi công các công trình thủy lợi thủy điện. Những đóng góp của Viện được Đảng và Nhà nước ghi nhận, trao tặng nhiều huân huy chương, năm 2005 Viện được phong tăng danh hiệu Anh hùng lao động. Rõ ràng đây là niềm tự hào, vinh dự của toàn thể cán bộ công nhân viên Viện Khoa học Thủy lợi. Khoa học thủy lợi là ngành tổng hợp, các đơn vị nghiên cứu tổ chức theo mô hình trung tâm, phòng ban, bộ môn và trạm nghiên cứu để thực hiện các nhiệm vụ mang tính chuyên sâu theo tình hình thực tế. Hiện tại bộ máy các đơn vị chuyên môn của Viện gồm 4 phòng ( phòng thủy lực, phòng vật liệu, phòng địa kỹ thuật và phòng tự động hóa), 12 trung tâm (thủy công, thủy nông cải tạo đất – cấp thoát nước, tài nguyên nước môi trường, động lực sông, động lực cửa sông ven biển và hải đảo, bơm và máy xây dựng, thủy điện, kinh tế, PIM, công nghệ phần mềm thủy lợi, khoa học thủy lợi miền trung và tây nguyên, phòng trừ mối), 1 ban nghiên cứu chiến lược và phát triển công nghệ), 01 trạm nghiên cứu phát triển tài nguyên đất nước ven biển, 01 bộ môn quy hoạch và quản lý tài nguyên nước, 01 công ty thi công và chuyển giao KHKT.

Các lĩnh vực nghiên cứu của Viện mang tính tổng hợp nhưng thể hiện ở 5 lĩnh vực nghiên cứu:

- Chỉnh trị sông, bảo vệ bờ sông bờ biển, phòng chống lụt bão và giảm nhẹ thiên tai.

- Tài nguyên nước và bảo vệ môi trường.

- Thủy nông cải  tạo đất và cấp thoát nước.

- Xây dựng, nâng cấp bảo vệ công trình thủy lợi, thủy điện.

- Thiết bị chuyên dùng, tự dộng hóa và công nghệ phần mềm thủy lợi.

- Kinh tế và chính sách thủy lợi.

 Viện Khoa học Thủy lợi Việt nam là cơ quan sự nghiệp khoa học thì ngày nay một thách thức mới là việc chuyển dần sang cơ chế hoạt động mới, cơ chế tự chủ về tài chính đối với cơ quan khoa học theo Nghị định 115/2005/NĐ-CP ngày 5/9/2005 của Thủ tướng Chính phủ. Tiếp theo nữa là Việt Nam trở thành thành viên của tổ chức thương mại thế giới (WTO).

Với ý nghĩa và thách thức như vậy đã đòi hỏi Viện cần có bước đi thích hợp, chiến lược phát triển mới trong cả công tác hoạt động khoa học, phát triển nguồn nhân lực, xây dựng cở vật chất và hợp tác quốc tế. Đây là nghiên cứu ứng dụng, phục vụ sản xuất, vừa nghiên cứu chiến lược của Ngành, vừa nhận nhiệm vụ Nhà nước giao, vừa tìm kiếm các nhiệm vụ khoa học theo đơn đặt hàng và tư vấn, chuyển giao, xây dựng các công trình thủy lợi, thủy điện; là đào tạo đội ngũ cán bộ khoa học mang tính kế thừa, đồng đều ở các lĩnh vực nghiên cứu khoa học; xây dựng các phòng thí nghiệm hiện đại. trang bị các thiết bị thí nghiệm tiên tiến

Trong công tác xây dựng đề xuất đề tài, Viện bám sát  Nghị quyết 02-NQ/HNTW ngày 24/12/1996 của Ban chấp hành Trung ương Đảng (khóa VIII) về định hướng chiến lược phát triển khoa học và công nghệ trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và nhiệm vụ đến năm 2000. Trong Nghị quyết Hội nghị Trung ương 2 – Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa VIII) đã nhấn mạnh thêm yêu cầu nghiên cứu ứng dụng, nhanh chóng đưa khoa học và công nghệ tiên tiến của thế giới có hiệu quả vào thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa phát triển đất nước.

 Thủy lợi là ngành quan trọng trong sản xuất nông nghiệp, cấp nước, tưới tiêu nước theo yêu cầu sinh trưởng của cây trồng đảm bảo năng suất cao và cấp nước sinh hoạt và bảo vệ môi trường nông thôn, phòng chống lụt bão, sạt lở bờ sông bờ biển…. Trong điều kiện hiện nay với những biến đổi của thời tiết khí hậu như hiệu ứng nhà kính, El Nino, El Lina thì vai trò của thủy lợi, các nhà khoa học thủy lợi nói chung và các nhà khoa học Viện Khoa học Thủy lợi nói riêng ngày càng tăng.

 Do vậy, trên tinh thần Hội nghị TW5 Ban chấp hành Trung ương Đảng (khóa IX) về đẩy nhanh công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn thời kỳ 2001 - 2010, đã xác định rõ công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn là một trong nhiệm vụ quan trọng hành đầu của công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.