Xây dựng quan hệ thực nghiệm giữa các yếu tố hình thái và tỷ lệ phân lưu dòng chảy sông phân lạch vùng đồng bằng sông Cửu Long
05/12/2014Ở đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) có rất nhiều sông phân lạch. Sông phân lạch là những đoạn sông thường không ổn định do chế độ dòng chảy luôn thay đổi, trong đó tỷ lệ phân lưu giữa các lạch luôn bị thay đổi tùy theo độ lớn của lưu lượng và mực nước của dòng sông chính, những thay đổi về hình thái của trên, trong và ngay sau đoạn sông phân lạch. Để giữ ổn định phân lưu cần phải theo dõi, đo đạc nhiều năm các thông số thủy lực, hình thái của cả sông chính và các nhánh sông. Trên cơ sở số liệu đo đạc, khảo sát nhiều năm các yếu tố mặt cắt ướt của các lạch sông tại những đoạn sông phân lạch vùng ĐBSCL cùng với lưu lượng dòng chảy vào các lạch sông tương ứng, tác giả đã xây dựng được mối quan hệ thực nghiệm giữa các yếu tố hình thái các lạch sông với tỷ lệ phân lưu dòng chảy vào các lạch sông. Bài báo xin giới thiệu kết quả nghiên cứu này.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Sông phân lạch tồn tại khá phổ biến trên các sông lớn vùng đồng bằng sông Cửu Long. Đặc điểm của đoạn sông phân lạch là lòng sông thu hẹp 2 đầu, giữa phình ra, dòng chảy chia thành hai lạch hoặc nhiều lạch, giữa các lạch là bãi giữa (người Nam Bộ gọi là cù lao), có cao trình tương ứng với bãi tràn, trên đó là thảm thực vật hoặc cư dân sinh sống, xem hình 1.
Sông phân lạch là những đoạn sông thường không ổn định, luôn có sự tranh chấp giữa lạch chính và lạch phụ hay các lạch phụ, do chế độ dòng chảy luôn thay đổi, trong đó tỷ lệ phân lưu giữa các lạch luôn bị thay đổi tùy theo độ lớn của lưu lượng và mực nước của dòng sông chính và những thay đổi về hình thái của trên, trong và ngay sau đoạn sông phân lạch. Để giữ ổn định đoạn sông phân lạch, nhằm chống xói lở lạch chính, chống bồi lắng lạch phụ hay các lạch phụ, đảm bảo yêu cầu thoát lũ, giao thông thủy, lấy nước và bảo vệ cuộc sống yên lành cho cư dân trên các bãi hoặc ở hai bờ, chúng ta cần phải theo dõi, đo đạc nhiều năm các thông số thủy lực, hình thái của cả sông chính và các nhánh sông. Đây là nhưng việc làm rất phức tạp, rất tốn kém. Vì vậy xây dựng được quan hệ hình thái với các yếu tố thủy văn dòng chảy trong đoạn sông phân lạch là rất có ý nghĩa về khoa học và kinh tế.
Chi tiết bài báo xem tại đây: Xây dựng quan hệ thực nghiệm giữa các yếu tố hình thái và tỷ lệ phân lưu dòng chảy sông phân lạch vùng đồng bằng sông Cửu Long
Tác giả: TS. Trần Bá Hoằng
Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam
Tạp chí KH&CN Thủy lợi
Ý kiến góp ý:
